Jodaeiye Nader az Simin (2011)

Ο Nader και η Simin θέλουν διαζύγιο, επειδή διαφωνούν ασυμβίβαστα στις προτεραιότητές τους. Στο φόντο είναι βέβαια ένας παππούς με Αλτσχάιμερ όπως Χόλιγουντ, αλλά και μια σύγχρονη, πράα πολιτικά, ιρανική κοινωνία. Α κι ένα παιδί. Το Ιράν στη Δύση είναι μαγική εικόνα, μια χώρα που η δικιά της άνοιξη μετράει ήδη καμιά τριανταπενταριά χρόνια και ο πρόεδρός της εκλέχτηκε με κοσμοσυντριπτική διαφορά το 2009, αλλά θέλουμε να τη βλέπουμε σαν αναχρονιστικό θρησκευτικό φέουδο που ανήκει δικαιωματικά σε κάτι τύπους με Ray-Ban™ και μεταξωτά πράσινα φουλάρια που υποκρίνονται συστημική αμφισβήτηση και επαναστατικότητα στιλ Μάη του '68. Αυτή η.. μαγεία έχει μεταφερθεί, έχει βρει πρόσφορο έδαφος ακριβέστερα, και στα κινηματογραφικά χωράφια εδώ και δεκαετίες, οδηγώντας σε τραγέλαφους στιλ Παναή πρόσφατα, και σε ανάλογη κριτική σε εισαγωγικά αντιμετώπιση της παραγωγής της χώρας. Αντίθετα με το μεγαλύτερο μέρος αυτής της παραγωγής πάντως, ο Asghar Farhadi κάνει κινηματογράφο που δεν προορίζεται αποκλειστικά για εξαγωγή Armani-κής καλλιτεχνικής και κοινωνικής πρωτοπορείας. Όπως φάνηκε και με το Τι Απέγινε η Έλι (2009) με το οποίο συστήθηκε στο διεθνές κοινό, ενδιαφέρεται να παρατηρεί τη χώρα του σα να 'ναι.. η χώρα του, με ένα στιλάκι επηρεασμένο από την.. iranelle vague που έχει πέραση στα διεθνή φεστιβάλια, αλλά και από την οικονομική ανέχεια που επιβάλλουν οι πενιχρές κρατικές και παρεμφερείς επιχορηγήσεις (το φιλμ πήρε κάποια δολάρια και από την APSA).

Όπως θα κατάλαβες από τον τίτλο, και είτε το πιστεύεις είτε όχι, στο Ιράν συμβαίνουνε και (συζυγικές) διαστάσεις λοιπόν, και με τις επιπτώσεις αυτού του φαινομένου, με τον τρόπο που η οικογένεια παθαίνει (και μαθαίνει) να ζει διχασμένη, ασχολείται ο Farhadi στον Ένα Χωρισμό (2011). Το δράμα που προκύπτει, φαίνεται πυκνογραμμένο με τον τρόπο που ένας έμπειρος ή απλά έντιμος σεναριογράφος θα απέφευγε αλλά ο υπεύθυνός του τείνει να κάνει ψωμοτύρι, ο Farhadi εισάγει τεχνητή πολυπλοκότητα κυριολεκτικά σε κάθε προσπάθεια αλληλοκατανόησης των χαρακτήρων του, η ιστορία συνοψίζεται ουσιαστικά σε "γυναίκα δε μετράει καλά τα πατώματα σε πολυκατοικία και μετά καμιά δεκαριά άτομα παριστάνουνε για μέρες τους αθώους αλληλοκατηγορούμενοι". Αυτού του είδους η δικηγορίστικη αναπαράσταση, θα ήτανε βέβαια υποδειγματική άμα η ταινία λεγότανε Μια Δίκη των Πατωμάτων και σε έβαζε στη θέση του δικαστή, όμως ο Farhadi πάει την ασυνέπεια θεματικής και αφήγησης μέχρι τέρμα στην απόξω, καταλήγει σε Μια Απόφαση Μικρής Κόρης έχοντας παρουσιάσει μόνο μικροπρεπή (στη δίνη των υπόλοιπων αλληλοκατηγοριών) επιχειρήματα εκ μέρους των (εν διαστάσει) συζύγων. Σε μια μεγάλη μικροπρέπεια κουτουλάς και άμα επιχειρήσεις να "διαβάσεις" την ταινία σα μεθοριακή γραμμή μικρομεσαίων και εργατών στο Ιράν, ενώ το τέχνασμα είναι και η βασική σκηνοθετική τεχνική του Farhadi, η κάμερα κοιτάει να τρυπώνει ανάμεσα σε όσους πλακώνονται, και να βγάζει ενίοτε κάνα "ευφάνταστο" κάδρο στιλ "έλα και τράβα από δω που τη βλέπω εγώ τη σκηνή, μέσα από το φωταγωγό, είναι πιο φλου και πέφτει καλά το φως", μπερδεύοντάς σε συνεχώς σα θεατή με την αθέλητη υποκειμενικότητά της. Ο Χωρισμός λοιπόν μοιάζει με αυτές τις έλικες που σχεδίαζες στο τετράδιο στο σχολείο για να μη κοιμηθείς όσο ο θεολόγος έλεγε τα δικά του, σα τέτοια έχει μια εθιστικότητα και μια φόρμα που διακρίνεις από αυτο-ικανοποίηση, ενώ ο σκηνοθέτης είναι από μια άποψη ειλικρινής (στη διαβρωτική των πάντων μικροπρέπεια που λέγαμε) και σίγουρα χρονογραφεί αντί να.. περιφέρεται στην έρημο. Στο Βερολίνο, απ' όπου το φιλμ έφυγε με Χρυσή Αρκούδα, το πρωταγωνιστικό δίδυμο φορτώθηκε επιπλέον βραβεία, στις συνθήκες τους οι ερμηνείες είναι από τις ηρωικότερες της χρονιάς.