Αποκάλυψις Παύλου: Ιδού ο νέος νόμος


Εικοσιτέσσερα χρόνια μετά τον νόμο Μελίνας (όπως έγινε γνωστό το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο περί κινηματογράφου στην Ελλάδα, από την Μερκούρη που το συνέθεσε), έξι χρόνια μετά τις πρώτες εκδηλώσεις προθέσεων της Πολιτείας να τον εκσυγχρονίσει (εκ στόματος υφυπουργού πολιτισμού Πέτρου Τατούλη), τέσσερις αλλαγές υπουργών μετά την έναρξη των ενδοϋπουργικών διαβουλεύσεων για τη νέα του μορφή (Βουλγαράκη, Λιάπη, Σαμαρά και Γερουλάνου), και ένα χρόνο, μια Ομίχλη, έναν δημόσιο αλληλοσπαραγμό, μια νεόκοπη Ακαδημία, μια ανατρεπτική αλλαγή φρουράς στο ΕΚΚ, και μια σειρά επαναστατικών δημοσιευμάτων μετά την πρώτη ανακοίνωση της από-στιγμή-σε-στιγμή αποκάλυψής του, έφτασε σήμερα στην πλήρη δημοσιότητα, το νέο σχέδιο νόμου για τον κινηματογράφο, φιλοδοξώντας πιθανότατα κι αυτό, να γραφτεί στην Ιστορία για δυόμιση δεκαετίας ακόμα, ως νόμος Παύλου. Αν δεν τον τσακίσει η δημόσια διαβούλευση.

Η προσπάθεια να καθοριστεί δια νόμου παράθυρο ελάχιστης διάρκειας τριών μηνών, ανάμεσα στο πέρασμα της ταινίας απ’ την αίθουσα, στις άλλες μεθόδους εκμετάλλευσής της, είναι μάλλον και η πιο χαρακτηριστική των διεθνών προτύπων της πρότασης Γερουλάνου, σε ένα νομοσχέδιο που προτείνει τολμηρές αλλαγές, στις θεσμικές λειτουργίες που αποφασίζει να αγγίξει. Η πρόταση να πεταχτούν εκτός Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, όλοι οι αιρετοί του Διοικητικού Συμβουλίου, και να αντικατασταθούν με διορισμένους του Υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού, υπό την απόλυτη επίβλεψη ενός επίσης διορισμένου Γενικού Διευθυντή, που θα ασκεί αρμοδιότητες manager, έχει ήδη προκαλέσει τριγμούς, μέσω των πολεμικών ανταποκρίσεων που κυκλοφόρησαν υπό μορφή διαρροών τις τελευταίες βδομάδες, σε σελίδες του παραδοσιακού Τύπου. Εξίσου τρομακτικός για ορισμένους κύκλους, φαίνεται να είναι και ο δι’ ασυμβίβαστου αποκλεισμός ενεργών συνδικαλιστών, απ’ τις λίστες υποψηφίων που θα τσεκάρει για τους εκλεκτούς του, ο εκάστοτε Υπουργός. Μένει έτσι ανοιχτό το πεδίο για απρόσκοπτη εφαρμογή του οράματος του Γιώργου Παπαλιού, σε περίπτωση που ο Υπουργός επιλέξει να ανανεώσει την εμπιστοσύνη του, στον μέχρι τώρα πρόεδρο του ΕΚΚ. Και στον όποιον τον αντικαταστήσει, στην απίθανη περίπτωση που κάτι τέτοιο προκύψει.

Τεχνοκρατική είναι και η αναδιάρθρωση που επιχειρεί το νομοσχέδιο, στις λειτουργίες του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Προσπαθώντας να εξορθολογίσει τον τρόπο που διοικείται και τις αρμοδιότητες που έχει το ΦΚΘ, το νομοσχέδιο ξεκαθαρίζει ως αυτοτελείς υπάρξεις και τοποθετεί υπό τη διοικητική ομπρέλα διορισμένου γενικού διευθυντή του οργανισμού, το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, το Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, και τη Διεύθυνση Διεθνών Οπτικοακουστικών Παραγωγών που ιδρύει. Οι τέσσερις βραχίονες του ΦΚΘ, θα έχουν τα δικά τους ΔΣ, με δικό τους Διευθυντή (ορισμένο από το εκάστοτε ΔΣ και κατόπιν εισήγησης του Γενικού Διευθυντή του ΦΚΘ), κίνηση που εντάσσεται στο στόχο για «διαφάνεια και αποτελεσματικότητα στη λειτουργία των κρατικών φορέων υλοποίησης κινηματογραφικής πολιτικής», όπως λέει κι ο Γερουλάνος στην εισήγησή του. Αλλά η οποία, για την ώρα θα έχει ως μόνο απτό αντίκτυπο, την ανάγκη απόσυρσης του Δημήτρη Εϊπίδη από μία εκ των δυο διευθυντικών θέσεων που κρατάει στα φεστιβάλ κινηματογράφου και ντοκιμαντέρ, μιας και «η θέση» τόσο «του Διευθυντή Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου» όσο και του «Διευθυντή Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης» --εκτός κι αν διοριστεί ως general manager ολόκληρου του οργανισμού.

Σε άλλα βασικά σημεία, στο προτεινόμενο νομοσχέδιο ενσωματώνεται η δια νόμου υποχρέωση των τηλεοπτικών σταθμών να διαθέτουν το 1,5% των εσόδων τους, στην παραγωγή ταινιών που πληρούν προϋποθέσεις του νόμου, και μολονότι δεν αναφέρεται καν η ύπαρξη κυρώσεων σε περίπτωση συνέχισης της μέχρι τώρα γενικότερης αδιαφορίας των καναλιών να συνεισφέρουν, στο ίδιο πλαίσιο και με τις ίδιες υποχρεώσεις, εντάσσονται και «εταιρείες παροχής τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών και νέων τεχνολογιών», για έσοδα που προέρχονται από εκμετάλλευση οπτικουακουστικού υλικού σε υπηρεσίες τύπου IPTV. Παράλληλα, ειδικές διατάξεις θέτουν φόρμουλες με βάση τις οποίες θα καθορίζονται τα ποσοστά χρηματοδοτήσεων, αναδιαμονών εσόδων και φοροελαφρύνσεων, η πλειονότητα των οποίων, θα πηγαίνει πλέον στον παραγωγό, και όχι στον διανομέα. Επιπλέον, μέσω συνδυασμού ευχολογίων και οδηγιών, βαρύτητα δίνεται στα φορολογικά κίνητρα που θα προσελκύσουν την ιδιωτική επένδυση στην οπτικοακουστική παραγωγή, και εξειδικευμένοι οργανισμοί ιδρύονται, με στόχο την προσέλκυση του αλλοδαπού κινηματογραφικού κεφαλαίου, τόσο απ’ ευθείας στην παραγωγή, όσο και στην επιλογή της χώρας ως προορισμό γυρισμάτων.

Ωστόσο, καμία αναφορά δεν γίνεται στο πώς το Υπουργείο θα διαχειριστεί το ευαίσθητο ζήτημα των Κρατικών Βραβείων, τα οποία, άλλωστε, αποτέλεσαν αφορμή για να σηκωθεί η περσινή Ομίχλη που ερήμωσε τη Θεσσαλονίκη από ελληνικές συμμετοχές, και παραμένει πια άγνωστο, αν θα συνεχίσουν να υπάρχουν, αν θα είναι χρηματικά, ή αν θα αντικατασταθούν με κάτι άλλο. Η απουσία Κρατικών Βραβείων, οδηγεί με τη σειρά της και στο ερώτημα του πώς θα επιλέγεται κάθε χρόνο η ελληνική συμμετοχή στην ξενόγλωσση κατηγορία των Όσκαρ, όχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά γιατί αυτή θα ήταν και η κεντρική αφορμή, να αναγνωρισθεί από την Πολιτεία, η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου. Της οποίας την φετινή πρόταση για τον Κυνόδοντα (2009), για να αποφύγει το Υπουργείο να την προσυπογράψει, αναγκάστηκε να διορίσει ειδική επιτροπή, να την... ξαναεπιλέξει.

5 Responses so far.

  1. verbal said

    Αν θες να συνοψίσεις τις αλλαγές που προτείνει σε 52 σελίδες το σχέδιο νόμου του Γερουλάνου, σε κάτι πιο συμπαγές απ' τις 5 παραγράφους του παραπάνω κειμένου, υποθέτω μπορείς να πεις ότι η κατάσταση θυμίζει Άρχοντα των Δαχτυλιδιών.

    Ο Άρχοντας, λοιπόν, κρατώντας το Ένα που τους βρίσκει και τους φέρνει και τους δένει, μοιράζει άλλα τρία αρχοντικά: του Κέντρου (που καθορίζει την πολιτική για την παραγωγή), του Φεστιβάλ (που στήνει προώθηση) και του Αρχείου (που αναλαμβάνει διαφύλαξη κληρονομιάς).

    Όλα τα υπόλοιπα, λιγότερο, ή περισσότερο σημαντικά, επαφίενται και στον πατριωτισμό των νομοθετών, των εκτελεστών και των δικαστών από κάποιο σημείο και πέρα, και θέλουν το χρόνο τους να δείξει πώς και πόσο και από ποιους θα εφαρμοστούν, πόσω μάλλον για το τί αποτελέσματα θα φέρουν.

  2. kukuzelis said

    Μια απορία: Συντονίζεται το νομοσχέδιο με τις προσδοκίες (επίσημες και ανεπίσημες) των κινηματογραφιστών (στην Ομίχλη, αυτοί ενδιαφέρουν εμένα); Ναι; ή Όχι;

    Διαβάζοντας το κείμενο μού δημιουργήθηκε η εντύπωση πως Ναι. Καλά κατάλαβα άραγε; Αν Ναι, σε ποιο βαθμό; Τι του λείπει;

    Το ότι "τα υπόλοιπα [...] θέλουν το χρόνο τους" δεν με βοηθάει. Νομίζω ότι ισχύει για κάθε νόμο. Ακόμα και τον καλύτερα διατυπωμένο. Ακόμα και τον "καλύτερο" (σκέτο).

    Έτσι κι αλλιώς, μερσί για την ενημέρωση.

  3. verbal said

    Μιας και η πρόταση νόμου τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση χθες το απόγευμα (και θα είναι διαθέσιμη για τη διάρκεια-εξπρές των οκτώ (8) ημερών), νομίζω είναι μια καλή ευκαιρία να σημειωθεί ότι έχει φέρει τον αναμενόμενο διχασμό στην κινηματογραφική κοινότητα (ομιχλώδη και μη), τόσο με τις ελλείψεις, τις ασάφειες και τις αδυναμίες του, όσο και με τις μεταβολές που επιφέρει.

    Δεδομένου ότι η μόνη (κυριολεκτικά) αναφορά του Ν/Σ στον σκηνοθέτη, γίνεται στο αρ. 2 παρ. 6 για να τον ορίσει ως δημιουργό οπτικοακουστικού έργου κι έπειτα να τον εξορίσει, και μιας κι όλο το πνεύμα του Ν/Σ είναι αρκούντως τεχνοκρατικό για να διαχειρίζεται τον κινηματογράφο σαν επιχειρηματικό πεδίο (όχι απαραιτήτως άδικα), η σκηνοθετική κοινότητα επιδεικνύει αντιδράσεις από ανησυχίας έως υστερίας με την ξαφνική μεταβίβαση των εξουσιών στον παραγωγό, κάτι που ήταν μεν αναμενόμενο, ενδεχομένως όχι σε αυτόν τον βαθμό. Αντίστοιχα, οι παραγωγοί είναι, σε γενικές γραμμές, ικανοποιημένοι απ' την αναγνώριση της αξίας τους και την ανατροπή που θα επέλθει στον τρόπο που θα διαχειρίζονται τις επενδύσεις που κάνουν, αλλά και στον τρόπο που θα επανέρχονται σ' αυτούς οι επιστροφές που τους αναλογούν, με ένα Ν/Σ που έτσι κι αλλιώς, ήταν γνωστό ότι σχεδιαζόταν με αυτούς στο μυαλό.

    Επιπλέον, η συγκέντρωση υπερεξουσιών στους μανατζαρέους των οργανισμών και ο αποκλεισμός ερετών μελών και εκπροσώπων των επαγγελματιών, από τους μηχανισμούς κρατικής στήριξης, διαχείρισης και προώθησης του κινηματογράφου, έχει λογικά αγχώσει τους ανθρώπους του χώρου, εντείνοντας φοβίες αναξιοκρατίας και μεροληψίας, δίκαια βασισμένες σε πρότερες εμπειρίες.

    Και φυσικά, τα κενά που επισημαίνει το παραπάνω κείμενο, και άλλα που δεν θίγει (απουσία αναφοράς στη μικρού μήκους ταινία και το φεστιβάλ Δράμας, παραλογισμοί στις απαιτήσεις για τεχνικούς διαφόρων κατηγοριών, ασάφεια στον τρόπο εφαρμογής αποστολών μηχανισμών όπως η γενικότερη προώθηση της χώρας σαν τόπο γυρισμάτων αλλοδαπών παραγωγών), οι προβληματισμοί για το νέο status quo, και φυσικά η αποφυγή του Ν/Σ να εμπλακεί με θέματα κινηματογραφικής παιδείας κι εκπαίδευσης, καθώς και εκ των υστέρων αναγνώρισης επιτευγμάτων, δια βραβειακής και οικονομικής οδού, είναι ζητήματα που με κάποιον τρόπο θα πρέπει να λυθούν, και μολονότι ύποπτα δεν έχουν περιληφθεί, δεν μπορεί κανείς παρά να ελπίζει ότι δεν θα μείνουν για πολύ κάτω απ' το χαλί.

  4. verbal said

    Με ένα δελτίο Τύπου που δεν θα μπορούσε να είναι πιο ένθερμο ακόμη κι αν είχε σταλεί απ' το ίδιο το ΥΠΠΟΤ, οι Κινηματογαφιστές στην Ομίχλη τίθενται υπέρ της πρότασης νόμου Γερουλάνου, διευκρινίζοντας στους επιφυλακτικούς, ότι "το νομοσχέδιο έχει το χαρακτήρα πλαισίου και κρίσιμα θέματά του προβλέπεται να υλοποιηθούν είτε με υπουργικές αποφάσεις είτε από τον νέο εσωτερικό κανονισμό του Ε.Κ.Κ" και γι' αυτό διεκδικούν "τη συμμετοχή ενεργών κινηματογραφιστών στη διαμόρφωση του κανονισμού".

    Η διάσπαση των Ομιχλιστών σε φράξιες, βέβαια, εξακολουθεί να ισχύει, το κίνημα υπέρ της ενδυνάμωσης των παραγωγών ωστόσο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους σκηνοθέτες, φαίνεται να έχει κερδίσει τη μάχη για το τιμόνι του κινήματος.

  5. kukuzelis said

    Ολοκληρωμένη ενημέρωση. Μερσί.

Copyright © 2012 Movies for the Masses, Challenging common sense since 2004. Your ticket is
Contact us at moviesforthemasses@gmail.com. Subscribe by RSS or E-mail.