X-Men: First Class (2011)

Στην Αμερική των 60s το FBI βρίσκει τους πρώτους μεταλλαγμένους, οι οποίοι αυτο-στρατολογούνται για να αντιμετωπίσουν εχθρικούς ομοίους τους και ν’ αποσοβήσουν την πυραυλική κρίση της Κούβας πριν ξεσπάσει Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος.Πάει μια δεκαετία και κάτι απ’ την εποχή που ο Bryan Singer σού σύστηνε κινηματογραφικά τους X-Men (2000) του φτιάχνοντας κάτι που χαιρετίστηκε ως η καλύτερη κομικομεταφορά της εποχής της, και σχεδόν άλλο τόσο από τότε που το επανέλαβε καλύτερα με το X2 (2003), πριν αφήσει το franchise για να περάσει στο απέναντι στρατόπεδο της DC με το Superman Returns (2006) του, παρατώντας τους μεταλλαγμένους του σε ένα στούντιο που ουδέποτε ήταν ιδιαίτερα γνωστό για την κομψότητά του. Οδηγώντας τους ήρωες με τις γονιδιακές διαταραχές στην ταραγμένη ανεπάρκεια του Brett Ratner και του X-Men: The Last Stand (2006), και εκτροχιάζοντάς τους με το X-Men Origins: Wolverine (2009) του Gavin Hood, η Fox έκανε σαφές πως δεν είχε καταλάβει ότι ο λόγος που ο Singer είχε μπορέσει να περάσει τόσο αποτελεσματικά το γκρουπ του στην οθόνη, ήταν ότι τους χειριζόταν περισσότερο σαν ήρωες ενός pulp κοινωνικοψυχολογικού δράματος με αρώματα πολιτικής πρώτα, και σαν υπερήρωες ύστερα. Κι αυτό επέστρεψε να τους διευκρινίσει, επιστρέφοντας το franchise στις ρίζες του από την καρέκλα του παραγωγού και την επιμέλεια του σεναρίου.

Βασισμένο βασικά στα σχέδια της παραγωγής για origin story του Magneto και spin off νεαρότερων μεταλλαγμένων, το First Class συνδυάζει και τα δύο για ένα reboot που απλώνεται σαν κατασκοπική περιπέτεια αλά 60s, με ήρωες που παρεμπιπτόντως έχουν υπερδυνάμεις, μπλεγμένους σε ένα στόρι που θα μπορούσε να έχει βγει από περιπέτεια του James Bond. Παίζοντας με τα γνώριμα μοτίβα περί της διαφορετικότητας και μπλέκοντας το κυνήγι που της επιφυλάσσει η φοβισμένη κοινωνία, με το εβραϊκό ζήτημα και την αντικομουνιστική κι αντικαπιταλιστική μανία, το σενάριο υπογραμμίζει διακριτικά τη διαχρονικότητα της βασικής του αφετηρίας, κι ύστερα χωρίς να ανησυχεί ιδιαίτερα για την προβλεψιμότητα της πλοκής του (που δεν θα μπορούσε να είναι κι ιδιαίτερα απρόβλεπτη, μιας και για origin story πρόκειται), δίνει μπόλικο χώρο στο δίωρο της διάρκειάς του να απλωθούν και να γεμίσουν οι χαρακτήρες, αφήνοντάς σε να κοιτάς την οθόνη με ύφος χαζοχαρούμενου απέναντι στη φάση του να συναντάς σα να 'ναι πρώτη σου φορά, ένα μάτσο χαρακτήρες που έχουν δώσει ουκ ολίγες φορές τροφή για δράση στην εφηβική πλευρά της φαντασίας σου. Η ποικιλία των υπερδυνάμεων και των χαρακτήρων που τις κουβαλούν ήταν ούτως η άλλως το γευστικότερο απ’ τα δολώματα του σύμπαντος που εμπνεύστηκε ο Stan Lee πριν μισό αιώνα περίπου, κι ο Matthew Vaughn το ξέρει και το εκμεταλλεύεται, πασπαλίζοντας το κομμάτι της ανακάλυψής τους με νοστιμότατα cameo, κι ετοιμάζοντας με νάζι και σπιρτάδα τον τρόπο που τις αποκαλύπτει. Δίνει στον καθένα απ’ τους χαρακτήρες τόσο χρόνο όσον δικαιολογεί το ενδιαφέρον που έχουν, με το περισσότερο να το καταβροχθίζει ο Magneto του Michael Fassbender, όχι μόνο γιατί η μισή ταινία θα έπρεπε να είναι δική του έτσι κι αλλιώς, ούτε γιατί τα βάθη του σκοτεινού ψυχισμού του είναι τα πιο ιντριγκαδόρικα, αλλά βασικά χάρη στην επιβλητική, στιβαρή ερμηνεία που παραδίδει με εξωπραγματική ευκολία ο Γερμανός. Στην άλλη μεριά ο James McAvoy μένει έκθετος, φροντίζοντας να σε πνίξει με όση γλυκανάλατη καλοκαγαθότητα είχε καταφέρει να αποκρύψει ο Patrick Stewart απ' τον καθηγητή Xavier, στην χαρακτηριστικότερη εκδήλωση της δυσκολίας του Matthew Vaughn να πετύχει τονική ισορροπία σε μια ταινία που ανά διαστήματα βουλιάζει σε εξάρσεις βαρύγδουπης σοβαροφάνειας και προβλήματα πειστικής αποτύπωσης χιούμορ πιο ανάλαφρου και ασφαλούς απ’ τον μαύρο κυνισμό στον οποίο έχει συνηθίσει να κολυμπάει ο σκηνοθέτης του Kick Ass (2010). Ανάλογη δυσκολία έχει και στο χειρισμό των βαριών σε CGI μεγάλων σκηνών δράσης που βγαίνουν λίγο πιο θορυβώδεις και βαβουριάρικες απ’ όσο χρειαζόταν η ταινία, αλλά κι αυτό όπως και το εύπεπτο στον τόνο, τα χρεώνεις στ’ αλήθεια περισσότερο στην εταιρεία, παρά στον σκηνοθέτη, που έτσι κι αλλιώς δίνει ρέστα στις σώμα-με-τσιγκελωτή-ουρά αναμετρήσεις των υπερδυνάμεων, και αντιλαμβάνεται κι υπηρετεί σωστά το πνεύμα μιας επαναδιατύπωσης του υπόβαθρου του μύθου, που θα μπορούσες να παρακολουθείς αδιαμαρτύρητα για δυο ώρες ακόμα.