Τον φίλο του και συνεταίρο του Anthony Minghella, του οποίου ο θάνατος είχε συγκαλυμμένα αποκαλύψει και τη δική του μάταια μάχη με τον καρκίνο, ακολούθησε τα ξημερώματα ο Sydney Pollack. Ο σκηνοθέτης χωρίς σφραγίδα που σφράγισε το πολιτικό θρίλερ και τη βιομηχανία με την ειλικρινή του πρόθεση να εξετάζει τα δύσκολα, άφησε τη τελευταία του πνοή τα ξημερώματα στο σπίτι του στα Pacific Palisades του Los Angeles, σύμφωνα με την εκπρόσωπό του Leslee Dart.

Έναν από τους πιο συμπαθητικούς (και όχι μόνο γιατί το πρόσωπό του δε κρύφτηκε από τον φακό) ανθρώπους του Hollywood, αποχαιρετάει συννεφιασμένος ο Γιώργος Ζερβόπουλος, απαριθμώντας τις σημαντικότερες στιγμές μιας πολυπρόσωπης καριέρας που άγγιξε καμιά ογδονταριά φορές συγκεκριμένα χρυσά αγαλματάκια.

Η αφίσα έγραφε Οι Τρεις Ημέρες του Κόνδορος (1975). Στο πλάι του τίτλου, δεν έβλεπες τα ονόματα των πρωταγωνιστών, δύο υπέρλαμπρων χολιγουντιανών αστεριών, αλλά εκείνο του δημιουργού - "του Σίντνει Πόλακ" έλεγε (ή ακόμη και Πολάκ, όπως τονιζόταν στην λήγουσα εκείνη την εποχή). Για να το πετύχεις αυτό τότε, να προσπερνάς στην μαρκίζα μύθους διαμετρήματος Redford, δεν αρκούσε ένα απλό δείγμα γραφής, μια και μόνο Έκτη Αίσθηση (1999) ή κάποιοι περαστικοί Συνήθεις Ύποπτοι (1995). Για να μπεις στο κλαμπ των υψηλής αξίας σκηνοθετών όπως ο Lumet, ο Pakula, ο Coppola και ο Kubrick έπρεπε να έχεις δοκιμαστεί, να έχεις ορίσει άποψη. Και μέσα στην επαναστατημένη περίοδο των 70s, του αμερικάνικου σινεμά, ο Pollack ήταν εκείνος που αυτόν το στόχο τον είχε πετύχει με τον πιο υπόγειο και διεισδυτικό τρόπο.

Αν επιχειρήσει να χωρίσει κανείς το έργο του γεννημένου το 1934 δημιουργού –-αλλά και εξίσου επιτυχημένου παραγωγού και ενίοτε ρολίστα ηθοποιού-- σε περιόδους, τότε εύκολα το σπάει σε δεκαετίες. Η πρώτη, η νεανική του, χαρακτηρίζεται από απόπειρες σε σειρές της μικρής οθόνης αλλά και από κάποιες ταινίες, ξεκινώντας με το Slender Thread (1965), που κάνουν σιγά σιγά το όνομα του γνωστό, δίπλα σε επώνυμα πρωταγωνιστών άλφα διαλογής, όπως και στο σύνολο της δουλειάς του. Στα 60s, στο This Property Is Condemned (1966), ξεκινά και η συνεργασία του με τον καλό του φίλο Robert Redford, που μαζί θα κάνουν εφτά (7) συνολικά ταινίες. Έχοντας ήδη δώσει στίγμα ενασχόλησης με τα δύσκολα και αναζήτησης ευρύτερου δημιουργικού ελέγχου, ο Pollack κλείνει τη δεκαετία με το Σκοτώνουν τα Άλογα Όταν Γεράσουν (1969), απεικονίζοντας με απόλυτα διαχρονικό τρόπο μια κοινωνία που τα άτομα της για να πετύχουν έναν σκοπό, μια νίκη, μια επιβράβευση δεν θα διστάσουν να ρίξουν στο βούρκο την προσωπικότητα τους. Πρώτη υποψηφιότητα για Όσκαρ για τον σκηνοθέτη, ανάμεσα στις εννιά (9) της παραγωγής.

Η δεκαετία του '70 φέρνει ένα μεγάλο western, τον Jeremiah Johnson (1972), τα δάκρυα της Barbra Streisand και του κόσμου ολόκληρου για τα Καλύτερά μας Χρόνια (1973), και τον Κόνδορα, που θα γράψει την δική του χρυσή σελίδα και θα γίνει ο μπούσουλας οποιασδήποτε άλλης ανάλογου ύφους ταινίας έκτοτε, ως μια κατασκοπική περιπέτεια με έντονο βάθος και αμέτρητο περιθώριο για κουβέντα πάνω στις ενέργειες των μυστικών υπηρεσιών. Η σατιρική Tootsie (1982) έριξε στο τραπέζι το πρόβλημα της ανεργίας, με αποτέλεσμα θριαμβευτικό, κυρίως για τα ταμεία της Columbia, αλλά και για τον Pollack, που μπήκε για δεύτερη φορά στις υποψηφιότητες της Ακαδημίας. Κατά το καθυστερημένο αμερικάνικο συνήθειο, η τρίτη υπήρξε και η φαρμακερή για τον δημιουργό, που με το Πέρα από την Αφρική (1985), ένα απόλυτα στιλιζαρισμένο ρομάντζο, θα μπει στο πάνθεο των κατόχων Όσκαρ σκηνοθεσίας.

Η συνέχεια, σε ένα Χόλιγουντ που δεν ανέχεται πια δημιουργικούς ελέγχους, φέρνει έμφαση στη παραγωγή (Ο Ταλαντούχος Κύριος Ρίπλεϊ (1999), Cold Mountain (2003), Michael Clayton (2007)) και περάσματα, μικρής χρονικής διάρκειας αλλά αξιομνημόνευτα, μπροστά από την κάμερα (Ο Παίκτης (1992), Μάτια Ερμητικά Κλειστά (1999), Michael Clayton (2007) και πάλι), μαζί με τη Φίρμα (1993) και τη Διερμηνέα (2005) σα τελευταίες, αντιδραστικές, προσπάθειες να κάνουν τη διαφορά στο κοινωνικό και πολιτικό θρίλερ.

Τελευταία στην συμπληρωματική ανακοίνωση συμμετοχών στο διαγωνιστικό, τελευταία και στις προβολές χτες στις Κάνες, η Τάξη (ή Ανάμεσα στους Τοίχους / Entre les Murs) του Laurent Cantet, βρέθηκε επιπλέον (τέτοιων ουρών που συνήθως λειτουργούν θετικότατα στα φεστιβάλ) να έχει αντίπαλο στη τελευταία εντύπωση το Palermo Shooting του Wim Wenders που ήταν με διαφορά η μεγαλύτερη απογοήτευση του προγράμματος, να αποτελεί τη μοναδική ηλιαχτίδα έντεκα ημερών πηγμένων στη βαριά ατμόσφαιρα μέσα και έξω από τις αίθουσες, και να κολλάει απόλυτα με τα γούστα του προέδρου της μεγάλης επιτροπής, Sean Penn, ο οποίος είχε επιμείνει για ειδική επίσημη προβολή του Die Welle / The Wave με θέμα επίσης δασκάλους, μαθητές και εμπειρίες ζωής στα θρανία. Άρα, με εξαίρεση, ίσως, τον καιρό που απλά βοήθησε, ο φετινός Χρυσός Φοίνικας, σε Γάλλο μετά από αμέτρητα χρόνια, δεν έτυχε.

Παρόμοια, και ανάλογα με το αν έβλεπε το ποτήρι άδειο ή γεμάτο, μπορούσες να διακρίνεις και τις προθέσεις σε κάθε φετινή ανταπόκριση από την Croisette, αφού, με εξαίρεση την γιουχαϊσμένη ερασιτεχνική επιστροφή του δημιουργού του Παρίσι, Τέξας (1984) και τη παραδοσιακή πίπα του Serbis, όλες οι υπόλοιπες ταινίες βρήκαν τους πρίγκηπές τους και τους νεκροθάφτες τους ανάμεσα στους δημοσιογράφους, συμπληρώνοντας ένα πρόγραμμα προφανώς μέτριο. Και ανάλογη ήταν και η εικόνα της αγοράς, αυξημένη κατάτι από πέρσι αλλά από πωλητές, με τους δραστήριους αγοραστές να εκφράζονται τυπικά από το IFC και τις πολυάριθμες μικρές αγορές του (για ίδιου μεγέθους διανομή, αν δε το 'χεις ακουστά). Τα πράγματα δε βοήθησαν, ούτε η τυφλή προοπτική της διοργάνωσης, ούτε οι περισσότερες από ποτέ μισοτελειωμένες ταινίες - απόρροια μάλλον απεγνωσμένης αναζήτησης στήριξης που τελικά τις έβλαψε όλες, ούτε η αίσθηση στροφής στο παρελθόν, με το φάντασμα του Μάη του '68 να πλανάται σιωπηλό και τα πολλά φώτα να πέφτουν σε παλιές ιστορίες. Αίσθηση που κορυφώθηκε με την εντύπωση μπανανίας την οποία άφησε η αποθεωτική(!!) υποδοχή του Mike Tyson, πριν καν προβληθεί το πιθανά αξιόλογο αν και μονομερές ντοκιμαντέρ.. Tyson.

Εκτός από το μαγικό, μαγικό, μαγικό, για τον Penn, και ομόφωνα καλύτερο για την επιτροπή του, ημιντοκιμενταρίστικο φιλμ που ανέβασε ένα τσούρμο πιτσιρικάδες για τις κάμερες ζωντανεύοντας και τη τελετή λήξης, το φεστιβάλ τίμησε και την Catherine Deneuve και τον Clint Eastwood (χωρίς τη θέλησή του) που τύχαινε να περνάνε, κατασκευάζοντας Βραβείο 61ου Φεστιβάλ για να κρατήσει τις (ηλικιακές) ισορροπίες. Αποθέωση υποδέχτηκε και τον Robert DeNiro που παρέλαβε το βραβείο πρωταγωνιστή πασίγνωστα αποτυχημένης ταινίας κλεισίματος για το What Just Happened?, και απένειμε τον Χρυσό Φοίνικα. Νωρίτερα, όλα τα σημαντικά βραβεία είχαν πάει σε Ευρωπαίους, ικανοποιώντας υποθέτεις και τις προτιμήσεις των περισσότερων που δεν είχαν φύγει με τις πρώτες πτήσεις του Σαββάτου (το αργότερο) και το όποιο φρόνημα άφησαν άθικτο οι υποκλίσεις των προηγούμενων ημερών. Gomorra του Matteo Garrone και Il Divo του Paolo Sorrentino ασχολήθηκαν (όσο γίνεται πια) σοκαριστικά με Μαφία και Μακιαβελισμό στη χώρα που τα γέννησε, και πήραν Μέγα Βραβείο και Βραβείο της Επιτροπής αντίστοιχα, ενώ οι αγαπημένοι των κριτικών Nuri Bilge Ceylan και αδερφοί Dardenne τιμήθηκαν για σκηνοθεσία και σενάριο αυτή τη φορά. Ο Benicio del Toro, πρωταγωνιστής στον 4ωρο μπερδευτικό και εξαιρετικά αβέβαιου μέλλοντος Che του Steven Soderbergh (που ο Penn έσμπρωχνε για Χρυσό Φοίνικα σύμφωνα με τις φήμες), και η άγνωστη σαραντάρα Sandra Corveloni σχετικά λιγότερο αμφιλεγόμενα, κάναν το δύο στα δύο στις ερμηνείες για τη Λατινική Αμερική.

Χρυσή Κάμερα, βραβείο FIPRESCI, διανομή σε πολλές χώρες, και τη περισσότερη (μάλλον δίκαια) προσοχή από τα υπόλοιπα τμήματα --που φόρτωσαν με ακόμα πιο πολλά βραβεία απ' ότι συνήθως τις ταινίες τους φέτος (μπας και βοηθήσουν καμία)--, πήρε η Πείνα / Hunger ενός κατάμαυρου Steve McQueen, με θέμα τον Bobby Sands σαν ηγέτη της απεργίας πείνας των φυλακισμένων μελών του IRA που κάποτε συγκλόνισε τον πλανήτη. Palm Dog πήρε αναμενόμενα η Lucy, σκυλαγωνίστρια στο Wendy and Lucy, της Kelly Reichardt.

Το Wanted (2008), η πρώτη ταινία του Timur Bekmambetov stateμεριά, προορίζεται για τεραστιότητα στη Ρωσία, που ο σκηνοθέτης φαίνεται να εγκαταλείπει οριστικά, αναμενόμενα χωρίς να είναι και πολύ διαφορετικό από τη προηγούμενη δουλειά του εκεί, όπως φαίνεται στο τρίτο trailer αλλά και στα προηγούμενα (κομπλέ με διαφορετικά κοψίματα για γυναίκες και πλανκτόν) που κυκλοφόρησαν στη χώρα όπου το Day Watch (2006) ήταν μεγαλύτερο από τη Πρωτοχρονιά.

Κατά τα άλλα, από τον Οκτώβρη που κυκλοφόρησε το πρώτο trailer του φιλμ της Universal, όσα έγραφα, και συνοψίζονται στη σχέση με το κόμικ μόνο στον τίτλο (με τις ευλογίες του Millar που πήρε τα λεφτά πριν το αρχίσει) και στη σχέση με μεγάλο ρόλο της Αντζελίνας μόνο στη προώθηση (που κάτι χρειάζεται να πουλήσει), έχουν γίνει κοινός τόπος. Αλλά η έξοδος στις αίθουσες, προγραμματισμένη αρχικά για Μάρτη, αργεί ακόμα ένα μήνα, έχοντας μετακινηθεί για να καλύψει το κενό που άφησε το Valkyrie του Tom Cruise αναχωρώντας για Οκτώβρη τότε και για τόπο χλοερό όπως πάει πια. Απέναντι στο, θρυλικό ήδη στις παιχνιδοεταιρείες, WALL•E (2008) πλέον, η ταινία χρειάζεται αποφασιστικά ενήλικο κοινό και απορείς πως δεν της κατέβηκε να κόψει κάνα redband trailer γι' αυτό, μέσα στα άπειρα που έχει κυκλοφορήσει μέχρι τώρα προς γενική αδιαφορία, αντί να το τρομοκρατεί με σκελετωμένα χέρια στις αφίσες. Πάντως τα χαμηλά (για το Hollywood, και υγρά ονειρικά για τον Bekmambetov) $65 εκατομμύρια του προϋπολογισμού, φαίνεται ακόμα να μπορούν να αποσβεστούν, και οι σεναριογράφοι, Derek Haas and Michael Brandt, φέρεται ήδη να ετοιμάζουν το sequel. Το οποίο προφανώς θα πρέπει να περιμένεις κι εσύ για τίποτα νέο πια, αφού δε φαίνεται να έχει μείνει αδημοσίευτο και πολύ φιλμ που να αξίζει τον κόπο, από μια παραγωγή που φαίνεται να παίρνει τον εαυτό της πολύ αμερικάνικα σοβαρά (μετά και το rating, "R for strong bloody violence throughout, pervasive language and some sexuality", που δε περιλαμβάνει τη μαγική λεξούλα nudity, αν έχεις τάσεις σκελεθροφιλίας).

Το κόκκινο χαλί στο Grand Théâtre Lumière θα στρωθεί απόψε για τη πιο αναμενόμενη πρεμιέρα των Κανών, τουλάχιστο για το ένα τρίτο με μισό του πλανήτη προς τη μεριά που ανατέλλει ο ήλιος όπως κοιτάς, το ασιατικό western του Kim Jee-woon, The Good, the Bad and the Weird (2008) που, μετά το αστροθανατικό Red Cliff (2008) του John Woo, φαίνεται ότι μεγαλύτερο και καλύτερο εξάγει η Ασία φέτος.

Με τα τεραστιότερα ονόματα σε καστ νοτιοκορεάτικης παραγωγής (τα τελευταία 200-300 χρόνια που θυμάμαι τουλάχιστο), έχοντας περάσει από τις δυο μεγαλύτερες εταιρείες της χώρας (ξεκίνησε σαν επένδυση της Showbox για να μεταπηδήσει στη CJ), το φιλμ αποτελεί εκ των πραγμάτων το σημαντικότερο στοίχημα μιας βιομηχανίας που τροφοδοτεί (όπως χιλιοματαξανάπαμε), εδώ και μια δεκαετία, με ποπ κουλτούρα 2-3 ημισφαίρια, όμως το κινηματογραφικό της κομμάτι είδε για πρώτη φορά τα έσοδά του να μειώνονται το 2007. Στοίχημα εκ των πραγμάτων και καλοκαιρινό, αφού τα γυρίσματα στη Μαντζουρία(!), στην έρημο Γκόμπι και την αχανή κινέζικη ενδοχώρα, διήρκεσαν παραπάνω απ' όσο υπολογίζονταν (και κοντά 9 μήνες συνολικά), φουσκώνοντας αντίστοιχα και τα έξοδα (κατά 50%, στα $15 εκατομμύρια), με αποτέλεσμα να αναβληθεί η έξοδος στις αίθουσες για Ιούλιο από Φεβρουάριο.

Το αποτέλεσμα, όπως βλέπεις στο teaser χαρακτήρων που κυκλοφόρησε με την ευκαιρία της πρεμιέρας, φαίνεται μια κλάση ανώτερο, όχι μόνο ανάλογων πρόσφατων ανατολικοδυτικών προσπαθειών (από Tears of the Black Tiger (2000) μέχρι Sukiyaki Western Django (2007)) αλλά και οποιασδήποτε υπερψηφιοποιημένης (και ενίοτε υπέργηρης) χολιγουντιανής περιπέτειας, έχοντας χρησιμοποιήσει, ταραντινικά αντιδραστικά, αποκλειστικά κασκαντέρ και τους ίδιους τους (ενίοτε φρικαρισμένους) πρωταγωνιστές στις σκηνές δράσης, αφήνοντας στους υπολογιστές (και τους Αμερικάνους συμβούλους) ρόλο χορογράφησης πριν τα πραγματικά γυρίσματα. Επιπλέον, ο Kim παραπέμπει τρανταχτά κατευθείαν στον Leone, όχι μόνο στον τίτλο αλλά βάζοντας τον Lee Byung-hun, αστέρα και της έξοχης Γλυκόπικρης Ζωής (2005) του, στη θέση του (πιο) κακού, όπως είχε κάνει ο αυτοκράτορας του spaghetti western με τον Henry Fonda στο Κάποτε στην Αμερική (1968). Σε έπος αλλοτινών εποχών παραπέμπει και το τετράωρης διάρκειας υλικό από το οποίο έβγαλε το τελικό μοντάζ ο σκηνοθέτης, σύμφωνα με τις φήμες, και η ιστορία που θέλει τρεις τυχοδιώκτες να ψάχνουν, χώρια, θησαυρό στο ταραγμένο κινεζογιαπωνεζορωσοαγγλογαλλοαμερικάνικο κοινωνικοπολιτικό σκηνικό της περιοχής στα 30s, και ο προγραμματισμός από το φεστιβάλ της προβολής απέναντι στο τελικό της Eurovision.

Από τις πρώτες εντυπώσεις από το πρώτο προσχέδιο του σεναρίου, δεκαοχτώ μήνες πριν, ήταν γνωστό πως η πρώτη σκηνοθετική δουλειά του Charlie Kaufman ήταν φιλόδοξη πέραν περιγραφής. Από το Βερολίνο, φέτος, όπου προβλήθηκε ένα εκτεταμένο trailer στους υποψήφιους αγοραστές, φάνηκε ότι δύσκολα θα 'βρισκε διανομή. Από τη προηγούμενη βδομάδα, στις Κάνες όπου συμμετέχει στο διαγωνιστικό, οι επισκέπτες με τα χοντρά πορτοφόλια είχαν αποφανθεί ότι δε χρειάζονταν να τα βγάλουν από τη τσέπη, έχοντας προηγουμένως απαιτήσει ειδική προβολή για να μπορούν να φύγουν μια ώρα αρχύτερα.

Ενδιάμεσα, αναμενόμενα για δουλειά του υπεύθυνου για μερικές από τις πιο ξεχωριστές ιστορίες των τελευταίων δεκαετιών, το draft είχε κυκλοφορήσει συνωμοτικά σε κάθε άκρη των διαδιχτύων, μαζί με την εντύπωση ότι πρόκειται για το δικό του 8½ (1963). Το δεύτερο draft με το οποίο περίπου ξεκίνησαν τα γυρίσματα ένα χρόνο πριν, και προσαρμόστηκε στη πορεία όπως περιέγραψε ο Spike Jonze (υπεύθυνος μόνο για τη παραγωγή αυτή τη φορά) στη συνέντευξη τύπου σήμερα, έμεινε μυστικό μαζί με οποιαδήποτε λεπτομέρεια για τη παραγωγή, όσο αυτή βρίσκονταν σε εξέλιξη στη Νέα Υόρκη. Και το μόνο που ήθελε να ξέρεις ο γενικά μυστικοπαθής δημιουργός, ήταν πιθανά.. ο τίτλος - περιγραφή της 40χρονης ιστορίας ενός θεατρικού σκηνοθέτη που στήνει σε αποθήκη μια παράσταση σα συνεκδοχική αναφορά σε όλη τη πόλη της Νέας Υόρκης, ενώ απ' τη ζωή του περνάνε γυναίκες με τη συχνότητα του υπόγειου σιδηροδρόμου της. Ο φανταστικός σκηνοθέτης λέγεται Cotard όπως και ο πραγματικός Γάλλος νευρολόγος που τεκμηρίωσε το σύνδρομο κατά φαντασία θανάτου, και κατάγεται από τη πόλη του Schenectady, New York, που οι γείτονες θα χαρακτήριζαν διεφθαρμένη και χρεωκοπημένη. Οπότε καταλαβαίνεις γιατί ο δημιουργός είχε μια ανησυχία μην και οι τρεις λεξούλες της μαρκίζας ήταν ήδη περισσότερες απ' όσες μπορείς να απορροφήσεις, χωρίς διακοπές για το καλοκαίρι, ακόμα κι εσύ που ξέρεις και κάτι από Ελληνικά.

Τις ίδιες αμφιβολίες φαίνεται να έχουν και οι κριτικοί, που είδαν τη Συνεκδοχή (2008) χτες στις Κάνες και πρόλαβαν να την αναλύσουν διεξοδικά, πριν καν τους βοηθήσει ο σκηνοθέτης λέγοντας για τα μικρόφωνα ότι "δεν έχει να προσθέσει τίποτα, πέρα απ' ότι συμβαίνει στη ταινία". Αλλά με τη κατάλληλη προώθηση, τα Όσκαρ (αν όχι τιποτάλλο) δε φαίνονται καθόλου μακριά, κρίνοντας και από τη προϊστορία (Being John Malkovich (1999), Adaptation. (2002), Eternal Sunshine of the Spotless Mind (2004)) και τη κορυφή στα σχετικά προγνωστικά.. από πέρσι, και τη χολιγουντιανή σκηνοθεσία στα σωστά σημεία (όπως τα κάδρα των διαλόγων) των μάλλον ιδιαίτερα αντιπροσωπευτικών κλιπ.

Ο Ιντιάνα Τζόουνς, ενάντια στους Ρώσους του Στάλιν, που θέλουν το Κρυστάλλινο Κρανίο Απ' το Διάστημα, για να αποκτήσουν τη μεγαλύτερη δύναμη της Φύσης που έχει γνωρίσει άνθρωπος: να ανοίξει το μυαλό τους και να κάνουν έρωτα μαζί σου με τηλεπάθεια.Δεκαεννιά χρόνια μετά την τελευταία του περιπέτεια, ο Indiana Jones επιστρέφει για να μας γυρίσει δεκαεννιά χρόνια μετά την τελευταία του περιπέτεια, που αν δεν το 'πιασες, σημαίνει ότι βρισκόμαστε στα μέσα των '50s, στην ακμή της σημαντικότερης νεότερης πολιτικής αναμπουμπούλας των ΗΠΑ, με τις μακαρθικές αντιαμερικανικές επιτροπές στα φόρτε τους, και τους Ρώσους πράκτορες να κυκλοφορούν κουστουμαρισμένοι ανάμεσα στα οργισμένα ροκαμπίλικα είδωλα. Και τους ένστολους Αμερικάνους, να παίζουν με το καινούριο τους όπλο, την ατομική βόμβα, που ο Spielberg χρησιμοποιεί σε μια εντελώς εκτός του αφηγηματικού πλαισίου σκηνή, η οποία όμως, παραδόξως, πιθανότατα θα μείνει ως η πιο εικονική της ταινίας, όχι μόνο επειδή είναι μάλλον η πιο απολαυστική της, αλλά και ως η πιο ενδεικτική του ύφους της ταινίας, μπερδεύοντας το απροκάλυπτο της ολότελα διασκεδαστικής κι ολότελα απρόκλητης δράσης, και τη διαμάχη του εκρηκτικού κίνδυνου της νέας τεχνολογίας που περιβάλει τον Indiana Jones (είτε είναι η ατομική βόμβα, είτε τα ψηφιακά εφέ), με την αντοχή των παραδόσεων που τον οχυρώνει (είτε είναι το ιπτάμενο, άθραυστο καμπυλωτό ψυγείο, είτε η κινηματογραφική κληρονομιά του ήρωα).

Πιστός στην φόρμα των σήριαλ των απογευματινών κινηματογραφικών παραστάσεων που τον ενέπνευσε, ο Spielberg επιστρέφει στην δομή της ταινίας που θέλει κάθε σκηνή να ξεκινά και να τελειώνει με cliffhanger (περιπέτειας, ή δράματος), στήνοντας έτσι ένα δίωρο υπερθέαμα γεμάτο ένταση και δράση χορταστική, απολαυστική κι αξιομνημόνευτη όσο την πρώτη φορά, που δικαιώνει την καταγωγή της αναβιώνοντάς την, και κερδίζει άξια μια θέση στην δίπλα στην θρυλική τριλογία της. Στηριγμένη ωστόσο σε διεκπεραιωτικό σενάριο του σεναριακού διεκπεραιωτή David Koepp (που ανέλαβε να βγάλει άκρη απ' τις ιδέες και τις ιστορίες καμιάς δεκαριάς σεναριογράφων που είχαν περάσει πριν απ' αυτόν), το δραματουργικό της νήμα είναι αρκετά αδύναμο, ώστε ελλείψει ικανών κινήτρων, να έχει ανάγκη όχι ενός αλλά δύο χαρακτήρων ως δεκανίκια πλοκής (έναν για να προχωρούν οι καλοί κι έναν για τους κακούς να ακολουθούν) να σπρώχνουν απ' το ένα set piece στο άλλο, με την οργανική συνέπεια και διασύνδεση των κεφαλαίων της περιπέτειας, να είναι η σημαντικότερη απώλεια μιας ταινίας που έτσι κι αλλιώς δεν βασίζεται σ' αυτήν, αλλά θα ήταν πολύ δυνατότερη και σφιχτότερη αν την είχε. Απροβλημάτιστο δεν πρέπει να σ' αφήσει βέβαια ούτε ο ζήλος του Koepp (ή όποιων του τον επέβαλαν) να κρατήσει τον ήρωα και το σύμπαν του κλειστό κι αποκομμένο απ' τις προεκτάσεις που θα μπορούσε να έχει η περιπέτειά του με την κοινωνική πραγματικότητα που τον περιβάλλει (12 εξωγήινοι απόστολοι που έφεραν τον πολιτισμό στη Γη και περιμένουν τον 13ο για να αναστηθούν και να εκτοξευτούν σε άλλη διάσταση, δεν γίνεται να περνάει στο ντούκου, στην Αμερική της περιοχής 51), αλλά συγκινητική παραμένει όπως και να 'χει η προσπάθεια των Spielberg και Lucas να κρατήσουν τα πόδια του εξερευνητή τους όσο γίνεται πιο κοντά στο έδαφος, κόπος που αποδίδει καρπούς γάργαρης ροής που δεν σε μπουκώνει στο τεχνητό υπερθέαμα, αλλά αφήνει τον 66άρη σχεδόν πρωταγωνιστή της, να σου κρεμάσει τα σαγόνια με την εντυπωσιακή του ζωντάνια και το ακόμα αιχμηρό στεγνό του χιούμορ. Αν και μεταξύ μας, παρ' ότι το καπέλο του μπορεί να μην το κρεμάει στο τέλος, εγώ πολύ καιρό ακμής δεν του δίνω, αφού καταλήγει κρεμασμένος παντρεμένος με τη μητέρα του γιου του (που φαντάζομαι ξέρεις ποιος είναι). Γιος που δείχνει πρόθυμος φυσικά να γίνει ο πατέρας του παίρνοντας στα χέρια του το μαστίγιο, αλλά το αν θα του το δώσουν, είναι ένα άλλο ζήτημα.

Αποτρελαμένος πατέρας βγαίνει απ' το τρελάδικο και παρασύρει την 16χρονη κόρη του σ' ένα τρελό κυνήγι θησαυρού στις πάλαι ποτέ ερημιές της California.Ναι, όπως φροντίζει να σου διευκρινίσει με υπερβάλλοντα ζήλο ο ελληνικός τίτλος της ταινίας, πρόκειται για κυνήγι θησαυρού, στρατηγικά τοποθετημένο στις αίθουσες τη συγκεκριμένη εβδομάδα όχι βέβαια σαν αντιπρογραμματισμός, αλλά μάλλον σαν ελπίδα προσέλκυσης παράπλευρων απωλειών από ενδεχόμενο τιγκάρισμα των αιθουσών που θα φιλοξενούν τον τύπο με το καπέλο και το μαστίγιο. Και σε περίπτωση που μείνεις απ' έξω, δεν θα σου κακοφανεί υποθέτω παραγωγή του Alexander Payne με τον Michael Douglas στην αφίσα, να σου χαμογελάει τρελιάρικα. Αν την διαλέξεις λοιπόν, καλύτερα απόφυγε τα καφεϊνούχα, γιατί δεν συνάδουν με τους ρυθμούς τούτης της υποτονικής εκδοχής του National Treasure (2004), που αρωματίζεται κατατονία ανεξάρτητου αμερικάνικου, κομπλέ με το φλύαρο voice over για υποκατάστατο της αφήγησης και λίγες ξεκούρδιστες country χορδές στη μουσική υπόκρουση για το σωστό feeling, ιστορίας που μαζί με το θησαυρό των Ισπανών εξερευνητών, αναζητά στην αστικοποίηση των εξοχών της Καλιφόρνιας, την απλότητα της παράδοσης (του να πλένεις τα πιάτα στο χέρι, για παράδειγμα), τη χαρά του να ζεις τη χαρά της ζωής σαν παρανοϊκός που αγνοεί παντελώς σκοτούρες καθημερινότητας (όπως το να σου παίρνουν το σπίτι οι τράπεζες, επίσης για παράδειγμα), και βέβαια την αδιαπραγμάτευτη αγάπη για τους γονείς τους που έχουν εντυπωμένη στο DNA τους τα παιδιά, που φτάνει να τα κάνει να τους ακολουθήσουν σε οποιαδήποτε τρέλα (όπως το κυνήγι χαμένου θησαυρού Ισπανών εξερευνητών, για τελευταίο παράδειγμα). Έχει τις γλυκές και χαριτωμένες στιγμές της, και το παράλογο της πλοκής της δένει με το παράλογο της ατμόσφαιράς της (που σηκώνει στις πλάτες του ο Michael Douglas κυρίως), αλλά θα την κατάπινες πολύ ευκολότερα, αν δεν σου καθόταν στο λαιμό αυτή η δηθενιά της υπερβολικής της αγωνίας να σου το παίξει χαλαρή και easy going.