Ξανθιά στρουμπουλούλα πενηνταροεξηντάρα ηθοποιός μονολογεί ατελείωτα σε ημίγυμνα δωμάτια του σήμερα, ενώ παράλληλα υποδύεται κοκκινομάλλα αστοεπαρχιώτισσα που λαχταρά ατελείωτα ημίγυμνο νέο στη Πολωνία του '50.Σύμφωνα με τον μύθο, ο Andrzej Wajda ετοίμαζε μια ακόμα μεταφορά διηγήματος του Jarosław Iwaszkiewicz όταν η πρωταγωνίστριά του, Krystyna Janda, έχασε τον άντρα της και συνεργάτη του (Wajda), Edward Kłosiński, και έτσι ο σκηνοθέτης αποφάσισε να ενσωματώσει το τραγικό γεγονός στη ταινία που ήδη μίλαγε, ακόμα και ρητά στους διαλόγους της, για την ευκολία με την οποία η ζωή περνάει στον θάνατο. Και το μεγάλο πρόβλημα της παραγωγής είναι ότι και ο μύθος και το αποτέλεσμα στις οθόνες είναι τόσο πομπωδώς χαροκαμμένα και τόσο κατατρομαγμένα γέρικα που θα μπορούσαν να πάρουν μαθήματα ακόμα και από σολαρίσματα για τη τηλεόραση σε επαρχιώτικες ελληνικές κηδείες. Από τη μιμηντενισηκότητα και του κειμένου και της αφήγησης (για το πως χήρεψε) της Janda που γεμίζει τη μισή διάρκεια συμπεραίνεις ότι ουσιαστικά από κει ξεκίνησε το έργο (από μια εγωπαθή απόφαση να.. μοιραστεί τον πόνο και την τέχνη της η πρωταγωνίστρια δηλαδή), ενώ στην υπόλοιπη διάρκεια η σύντομη ιστορία του Iwaszkiewicz είναι γυρισμένη με τέτοια ερασιτεχνικότητα που σε διαβεβαιώνει ότι προέκυψε εκ των υστέρων η ιδέα να προστεθούν τρικ που να τη δείχνουν μισοτελειωμένη και ντοκιμενταρισμένη (μια μισοτελειωμένη παραγωγή, έστω και ουσιαστικά μικρού μήκους, έχει ξεκινήσει με σοβαρό σενάριο και όχι με αλλού παρατραβηγμένες και αλλού αμήχανες σκηνές, ας πούμε). Faux, υστερικά, εκβιασμένα και, κυρίως, χωρίς λόγο, τα τελικά πλάνα προσπαθούν να συνδέσουν τις δυο παράλληλες αφηγήσεις, καταλήγοντας στο να απορείς πόσο ανήκει στον 80άρη Wajda μια ταινία που μοιάζει λίγο.. κραυγαλέα με project φιλόδοξης σεναριογραφοσκηνοθέτριας παύλα αστροναύτριας καταπιεσμένης για δεκαετίες.

Το In the Loop ξεκίνησε τη διεθνή πορεία του απ’ το Sundance, έχοντας ήδη φορτώσει την αφίσα του μ’ ένα γαλαξία από αστέρια αποθεωτικών κριτικών στη χώρα που το γέννησε, και συνέχισε να διαφημίζει την εξαιρετική φετινή φουρνιά της ανεξάρτητης βρετανικής σκηνής, περνώντας κι απ’ τη χώρα μας τον περασμένο Σεπτέμβρη, για να πάρει το βραβείο σεναρίου απ’ την επιτροπή των Νυχτών Πρεμιέρας, κι ύστερα να ανοίξει το καλοκαίρι σε Αμερική κι αργότερα στη Γαλλία και να επιστρέψει πριν μια βδομάδα στη Βρετανία, για να πάρει ξανά βραβείο σεναρίου και στα φετινά BIFA, έχοντας σκοράρει ήδη hat trick στα BAFTA της Σκωτίας με βραβεία σκηνοθεσίας, σεναρίου και ερμηνείας για τον Peter Calpadi.

Κινηματογραφική μεταφορά του επίσης πολυβραβευμένου τηλεοπτικού The Thick of It, η ερεθιστικά βρετανική πολιτική σάτιρα του Armando Iannucci, βγαίνει αύριο στις ελληνικές αίθουσες, για να θυμίσει ότι υπάρχει και κωμωδία για ενήλικες με IQ πάνω απ’ αυτό της φρυγανιάς, σε όσους δεν είχε τύχει να γνωρίσουν τον δημιουργό στην μια πενταετία περίπου, που κανιβαλίζει με περισσή ευχαίρια την πολιτική σκηνή της χώρας του, απ’ τη μικρή οθόνη του BBC. Συνδυάζοντας το ατίθασο δηκτικό του χιούμορ, με την επιθυμία του να φτιάξει μια κωμωδία με γρήγορους διαλόγους, ο Iannucci βρήκε την έμπνευσή του στην ιλαροτραγική φάρσα που ήταν η συμμετοχή της χώρας του στην εισβολή στο Ιράκ και μετέφερε τη δράση του στη Washington, σμπαραλιάζοντας το πολιτικό σύστημα της χώρας που κυβερνά τον κόσμο. Για το πώς έστησε την αυθεντικότητα της ταινίας του, βασιζόμενος σε μικρές αυθόρμητες πράξεις διεθνούς κατασκοπίας και για τα εθνικά μυστικά που ανακάλυψε γραμμένα σε χαρτάκια post-its, μιλά στη συνέντευξη που μας έδωσε μέσω skype, χάρη στις προσπάθειες της Αγγέλας Αϊδίνη απ’ την Art Free που βγάζει αύριο την ταινία στις αθηναϊκές αίθουσες.

Τον Παναγιώτη Φαφούτη πιθανότατα δεν τον ξέρεις, κι αν τον ξέρεις, θα ’ναι μάλλον επειδή τον θυμάσαι απ’ το Generation Next, το αφιέρωμα του περσινού Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, όπου ο Κωνσταντίνος Κοντοβράκης, μέχρι πρόσφατα υπεύθυνος του ελληνικού τμήματος του Φεστιβάλ, είχε μαζέψει τις μικρού μήκους των πιο ελπιδοφόρων ονομάτων του ελληνικού κινηματογράφου, σε μια προσπάθεια να προετοιμάσει το κοινό για τις επερχόμενες μεγάλου μήκους δουλειές τους. Ο Παναγιώτης Φαφούτης, που με τις πέντε μικρού μήκους ταινίες του, είχε μέχρι τότε ταξιδέψει σε διάφορα φεστιβάλ της Ευρώπης (έχοντας κερδίσει και το βραβείο καλύτερης ευρωπαϊκής ταινίας μικρού μήκους στο φεστιβάλ FIKE-Evora της Πορτογαλίας, για τον Γκόγκο (2001) του), με θητεία στο πλάι του Γιώργου Τσεμπερόπουλου στα γυρίσματα της Πίσω Πόρτας (2000) και του Κωνσνταντίνου Γιάνναρη στον Δεκαπενταύγουστο (2001), αφού έκανε ένα μικρό πέρασμα απ’ την τηλεόραση για σειρές όπως οι Ιστορίες Μυστηρίου (2007) και οι Αληθινοί Έρωτες (2008), ξεκίνησε την προηγούμενη άνοιξη, να δοκιμάζει τις αντοχές του στα μεγάλα κινηματογραφικά μήκη, με την Κληρονόμο (2009).

«Μια ταινία παραγωγού», όπως την είχε χαρακτηρίσει ο ίδιος στην επίσκεψη που του είχαμε κάνει στα γυρίσματα, η Κληρονόμος (2009) είναι η ιστορία της Βέρας Σκαρίμπα, συζύγου προέδρου ποδοσφαιρικής ομάδας της Α’ Εθνικής, που μέσα σε μια στιγμή, μετατρέπεται σε χήρα, προεδρίνα και δέσμια της μοίρας της ομάδας των Πανθήρων, αν θέλει να συνεχίσει να καρπώνεται την τεράστια περιουσία που άφησε πίσω ο μακαρίτης της. Όχι ποδοσφαιρική ταινία, αλλά μια ταινία ψαριού σε λάθος λίμνη και τη λίμνη να μοιάζει πολύ με ποδοσφαιρικό γήπεδο, η Κληρονόμος ξεκίνησε από μια ιστορία της Λάγιας Γιούργου (σκηνοθέτις της Λιούμπης (2005), αν θυμάσαι), την οποία αγόρασε ο Πάνος Παπαχατζής των Αργοναυτών και υπέβαλλε σε διάφορα ξαναματαγραψίματα, μέχρι να καταλήξει στη μορφή που της έδωσε στο σενάριό του ο Δημήτρης Εμμανουηλίδης. Ομαδική δουλειά καλλιτεχνών, τεχνικών, συντελεστών και ηθοποιών με ποδοσφαιρική προϋπηρεσία και μη, ο Φαφούτης θέτει ως πρωταρχικό στόχο της ταινίας του «να γελάσει ο θεατής», κι ως δεύτερο, «να παρακολουθείται μ’ ενδιαφέρον απ’ την αρχή ως το τέλος», η ιστορία που εκτός από πάθη κι έρωτες, ρίχνει και μερικές κλεφτές ματιές στις διαφθορές και τις βρωμιές που παίζονται στ’ αποδυτήρια. Με ελπίδες να σκοράρει σ’ όλες τις περιοχές, η ταινία βγαίνει στις αίθουσες την ερχόμενη Πέμπτη, 10 Δεκεμβρίου.

Η Art Free σας προσκαλεί στην avant première της βρετανικής σάτιρας In the Loop: Πόλεμος εκτός Προγράμματος. Την Τετάρτη 9 Δεκεμβρίου στις 7 παρά τέταρτο το βράδυ στο ΑΑΒΟΡΑ, Ιπποκράτους 180.

Σε μια χρονιά όπου η Ακαδημία ξεχειλώνει σε δεκάδα την κατηγορία καλύτερης ταινίας στα Oscars®, κάνοντας τους περισσότερους ν' απορούν για το που θα βρεθούν όλα αυτά τα φιλμ, ο Jason Reitman έρχεται να μας δείξει και να μας μάθει πως ούτε οι τρισδιάστατες μάχες και η ψηφιακή τεχνολογία, ούτε ένας Fellini αλά Las Vegas, ούτε τα χαρτομάντιλα της Afro-American παχυσαρκίας είναι αρκετά για να ξεπεράσουν τα κατορθώματα του Up in the Air. Ο Owen Gleiberman το διατυπώνει ιδανικά στο κλείσιμο της κριτικής του για το Entertainment Weekly. Το Hollywood είχε πολλά χρόνια να δει κάτι τόσο διασκεδαστικό, αληθινό και ανατριχιαστικά σημερινό, όντως.

Με τη φινέτσα του παλιού, κλασικού αμερικανικού σινεμά, με σενάριο και ατάκες που παραπέμπουν στο άπιαστο τότε, αλλά μιλάνε με αιμοβόρα ειλικρίνεια για το σημερινό κραχ στην οικονομία, στις ιδέες, στην πίστη, στις διαπροσωπικές σχέσεις και το αναθεματισμένο εγώ, με μια πεσιμιστική πικρία που δε σ' αφήνει ν’ απογειωθείς προς κάποια εξιλέωση, κι ένα ρομάντζο που σαρκάζει προς ολόκληρο το είδος του, το φιλμ του Reitman είναι η φλέβα χρυσού που χτύπησες χωρίς να την περιμένεις στο κάθισμα ενός σινεμά. Ένα εγκάρδια ανθρώπινο παραμύθι για το πόσο λάθος μπορούν να είναι όλα σε αυτή τη ζωή, σε τούτο τον πλανήτη, δίπλα σου, μέσα σου ή ως την απέναντι όχθη του ωκεανού. Λυπάμαι που δεν ψηφίζω για εκείνο το ρημάδι το αγαλματάκι. Επειδή τα Oscars είναι, πλέον, κυρίως politics. Και το Up in the Air (2009) κάνει τη χειρότερη αντιπολίτευση στο ζαχαρωτό κόσμο των χολιγουντιανών ειδών. Γιατί τα έχει όλα! Ποιος θα τολμούσε να δικαιώσει μια τέτοια ταινία;

Δεκαεννιάχρονος Άραβας μεταφέρεται στις αντρικές γαλλικές φυλακές όπου σχεδόν αμέσως βρίσκεται να υπηρετεί και να εξυπηρετεί Κορσικανούς απέναντι στους άπλυτους με τα μούσια που αυτοί φοβούνται.Σε αντίθεση ας πούμε με τη Leonera (2008), o Jacques Audiard δε μπορούσε να κάνει γυρίσματα σε πραγματική φυλακή και έτσι έχτισε τη δικιά του, και κατά παρόμοιο τρόπο δε μπορούσε να βρει ταυτότητα σε όλες τις φυλές και τις θρησκείες μέσα κι έξω από αυτή (τη φανταστική φυλακή) και έτσι τις έκανε χρώματα συμμοριών, καταλήγοντας ουσιαστικά από πολύ νωρίς σε ένα κλειστοφοβικό αντικούκου θρίλερ ενηλικίωσης με ήρωα έναν διορατικό εγκληματία κάπου ανάμεσα στον Tony Montana του Σημαδεμένου (1983) και τον λιγομίλητο καουμπόη του Για Μια Χούφτα Δολάρια (1964).

Ξεκινώντας από τον τίτλο του φιλμ που δε βαρέθηκε να δηλώνει ότι δεν έχει θρησκευτικές προεκτάσεις, ο Audiard παίζει λοιπόν με τους συμβολισμούς και τους κοινούς τόπους, φορτώνοντάς τους αρχικά για να έχει βάθος το φόντο του, και απογυμνώνοντάς τους στη συνέχεια και για να μπορεί να τους χειριστεί και για να μπορείς να διακρίνεις τις λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά του. Λεπτομέρειες που φυσικά γίνονται πυκνότερες γύρω από το μόνιμο ενδιαφέρον του, την αυτομόρφωση και την αυτοδιαμόρφωση, ξεκινώντας εδώ εσκεμμένα από λευκό χαρτί, αφού πριν τη φυλακή ο χαρακτήρας του Tahar Rahim έχει αχνότατο παρελθόν και ο ίδιος δεν έχει και τίποτα σαφέστερο στη προϋπηρεσία του στην υποκριτική. Πάνω σε ρόλο και ηθοποιό, ο Προφήτης (2009) χτίζει μια μεταφορά απογαλακτισμού, από τη.. σύλληψη μέχρι την απαλλαγή από τη πατρική φιγούρα και την έξοδο στη κοινωνία, με κυριολεκτικά μεταφυσική προέκταση σε κάποια σημεία, με καθαρό, μονότονο και αναπόφευκτο ρυθμό παύλα χτύπο καρδιάς, με καδραρίσματα που τονίζουν το περιορισμένο των χώρων και το προσωπικό των επαφών, και με ένα στιλ αλαφρής ειρωνείας μπιγκμπραδερικών και πριζονμπρεϊκών τηλεπαραγωγών. Κάτω από τις οδηγίες του Audiard που ψοφάει για κάτι τέτοια, ο Rahim γίνεται σιγά σιγά πραγματικός πρωταγωνιστής όσο ο Malik El Djebena που υποδύεται περνάει στη ταινία από το να μαθαίνει να ακούει στο να κουφαίνεται από τους πυροβολισμούς, και από τη παθητική, κατασκοπευτική, απορρόφηση γνώσης στη δράση στις κατάλληλες στιγμές και στην οργάνωση δικιάς του μίνι φατρίας μαζί και κόντρα σε όλες τις υπόλοιπες. Σαν κερασάκι σε μια ξεχωριστή υπερμελετημένη μονομανιακή δημιουργική υπογραφή, οι εκρήξεις ενέργειας που σκηνοθετεί ο Audiard σε όλη τη διάρκεια έχουν μια ρεαλιστική αδεξιότητα παράλληλη στη καρτουνίστικη υπερβολή, γέρνοντας τελικά όπως και όλη η ταινία προς το εθιστικά αξιοπερίεργο παρά προς το συγκλονιστικό.

Οι χαρές, οι λύπες, τα ζόρια κι οι διαπραγματεύσεις, μιας top συνοδού πολυτελείας.Για να φτάσεις στην κορυφή του συγκεκριμένου κυκλώματος, πρέπει να είσαι κυρίαρχος όχι μόνο της τέχνης της υποκρισίας (σαρκικής και συναισθηματικής), αλλά και της συναισθηματικής αποκόλλησης, προστατευμένος από τείχη αδιαπέραστα από συναισθήματα τόσο προς και από τους άλλους, όσο και προς και για τον εαυτό σου. Ένα ρεσιτάλ έλλειψης συναισθημάτων δίνει κι ο Steven Soderbergh, στην δεύτερη ταινία του για την 2929 Entertainment, στο εμπορικό μοντέλο του Bubble (2005) (με τα γρήγορα και φτηνά ψηφιακά γυρίσματα και το ταυτόχρονο άνοιγμα σε αίθουσες, DVD και video on demand), κρατώντας την κάμερά του μεθοδικά αποστασιοποιημένη απ’ την ηρωίδα του και τα περί αυτήν τεκταινόμενα και φωτίζοντας μουντά τα ψυχρά και υπερστιλιζαρισμένα πλάνα του, για να απλώσει στην ταινία του τη ζοφερή απελπισία που σφιχταγκαλιάζει την ανθρώπινη ψυχή, όταν πουλήσει στην ελεύθερη αγορά του άκρατου καπιταλισμού, την ίδια την υπόστασή της.

Γυρισμένη ακριβώς στη μέση της ταραχώδους περιόδου του περσινού Οκτώβρη, με το εκκρεμές της Ιστορίας στο ναδίρ της βόλτας του, να σημειώνει το πέρασμα της Αμερικής απ’ τον ρεπουμπλικανισμό του McCaine και της Palin στην ελπίδα της αλλαγής του Obama και με την οικονομική κατάρρευση στις προβλέψεις των εφημερίδων, ο Soderbergh καταφέρνει να στήσει την ιστορία του στο σημείο καμπής της σάπιας κουλτούρας που θέλει να στιγματίσει, αδυνατεί όμως να κάνει την σύμπτωση να φανεί ως τίποτε περισσότερο από τυχαία. Με την ίδια επιλογή της μη εμπλοκής που κάνει και για τον τρόπο που μεταχειρίζεται την ηρωίδα του, δεν πετυχαίνει παρά να πιάσει μερικά καρέ απ’ το zeitgeist της εποχής, όπως δεν καταφέρνει παρά να πιάσει μερικά καρέ της ζωής μιας συνοδού πολυτελείας, ταυτίζοντας την άρνηση της ηρωίδας να επενδύσει σε οτιδήποτε δεν φέρνει απτό χρηματικό όφελος, με την άρνηση στον θεατή να επενδύσει στην ιστορία που βλέπει. Κι αφού, παράλληλα, δεν ενδιαφέρεται να εξερευνήσει ιδιαίτερα τα δίκτυα και τα πλοκάμια του επαγγέλματος που κεντράρει, στερούμενη συναισθηματικού πυρήνα, η ματιά του σίγουρα δεν είναι κενή, αλλά βγαίνει κάπως κούφια, και μάλλον κοντόφθαλμη σε σύγκριση με τα πράγματα που θα μπορούσε να έχει δει. Δίνει όμως στην Sasha Grey, την ευκαιρία για την μάλλον πιο αυθεντική ερμηνεία της, ενσαρκώνοντας στο μελαγχολικό βλέμμα και το διάφανο παρουσιαστικό της, το αβυσσαλέο ψέμμα της ζωής. Και όχι μόνο της δικής της.