Τέσσερις άγνωστοι κλείνονται σ’ ένα ασανσέρ και παίζουν την κολοκυθιά.

Το όνομά της είναι Salt, Evelyn Salt. Και διαθέτει άδεια να σουφροχειλιάζει. Απειλητικά.

Σκοπεύοντας να σαρώσει τα ταμεία το Δεκέμβρη, στην Ευρώπη τουλάχιστο όπου μάλλον θα αποκτήσει και πιο εκλεπτυσμένο τίτλο στιλ ΤΖΟΝΙ ΝΤΕΠ και ΑΝΤΖΕΛΙΝΑ ΤΖΟΛΙ στη ΒΕΝΕΤΙΑ (2010), η καινούρια δουλειά του Florian Henckel von Donnersmarck έχει από σήμερα trailer στην επίσημη σελίδα της παραγωγής. Τυπικά βασισμένη στον Anthony Zimmer (2005) του Jérôme Salle, η ταινία δεν έχει βέβαια φιλοδοξίες για βραβεία, και η εποχή εξόδου της φαίνεται να προήλθε από την ανυπομονησία του StudioCanal που μπλέχτηκε έχοντας τα δικαιώματα του πρωτότυπου.

Το project ήταν αρκετό καιρό σε ανάπτυξη στη Spyglass αλλά φαίνεται να πήρε τελικά μπροστά όταν το ανέλαβε ο Graham King, προφανώς μετά την αναστολή της συνεργασίας του τελευταίου με τη Warner και την υπογραφή καινούριας με τη Sony. Προτού ξεκινήσουν τα γυρίσματα, ο παραγωγός φρόντισε να σβήσει με δηλώσεις του όλα τα ονόματα που ακούγονταν με τα χρόνια να κολλάνε στο έργο, κράτησε μόνο την Angelina σαν αιώνια πιστή του ένα πράμα, προσθέτοντας και τον Johnny σαν μαγεμένο από το "really, really special" γαλλικό φιλμ και/ή το σενάριο. Λόγω WGA βέβαια, ο King δε μπορεί να διαγράψει με την ίδια ευκολία το καταχέριασμα που έφαγε το αρχικό σενάριο του Julian Fellowes, από αρκετές διορθώσεις μέχρι ο Christopher McQuarrie να το ξαναγράψει από την αρχή, και πριν ο Von Donnersmarck προσθέσει πινελιές ώστε να υπάρχει και πολύ από Σκιά των Τεσσάρων Γιγάντων (1959), Κυνήγι του Κλέφτη (1955), Υπόθεση Τόμας Κράουν (1968), Άνθρωπο Σκιά (1934) και φυσικά Ροζ Πάνθηρα (1963).

Μάλλον το πρώτο στην ιστορία χολιγουντιανό remake ισραηλινής παραγωγής, το Debt (2010) του John Madden, ψάχνει καταξίωση τα ξημερώματα στο Roy Thomson Hall, έχοντας πάρει συγκρατημένες και σκόρπιες θετικές κριτικές μέχρι τώρα. Κατασκοπικό θρίλερ σε δυο ιστορικές περιόδους, το φιλμ ακολουθεί τριπλέτα στελεχών της Mossad, στα 60s που αναλαμβάνουν να απαγάγουν τον φανταστικό "χειρούργο του Birkenau" για να τον πάνε να δικαστεί, και στα 90s που έρχονται στην επιφάνεια τα μυστικότερα της μυστικής αποστολής.

Θεωρητικά το φιλμ ανήκει περισσότερο στη Helen Mirren, η κόρη της γράφει βιβλίο για να αφηγηθεί τι έγινε στα 60s πιέζοντας τη κατάσταση στο να εκραγεί, η ίδια έχει πιστωθεί στο Ισραήλ με το μεγαλύτερο μερίδιο της επιτυχίας της αποστολής, και γύρω από αυτήν εξακολουθούν να ανάβουν τα πάθη του ερωτικού τριγώνου που είχε προκύψει με το που βρέθηκαν ένα γυναικείο και δυο αντρικά ονόματα στο cast πίσω στην Ανατολική Γερμανία. Αλλά όπως βλέπεις και στο trailer, τη πραγματική λάμψη στο Debt τη δίνουν τα ατσάλινα μπούτια της Jessica Chastain, που δε σε πείθει μεν και πολύ παραπάνω από την Angelina Jolie ότι μπορεί να σε δείρει (κάτι λίγα κιλά παραπάνω σε πείθει, για την ακρίβεια), όμως περιμένει τα φλας της δημοσιότητας για μήνες και ως κυρία Brad Pitt στο ακόμα άφαντο Tree of Life (2011) του Terrence Malick, και η εμφάνισή της εδώ είναι το coming out party της, σύμφωνα με όσους έχουν δει τη ταινία και όχι μόνο.

Μετά τον Éric Rohmer τον Γενάρη και όσο η αμερικάνικη Ακαδημία έψαχνε τον Jean-Luc Godard να προλάβει να τον τιμήσει, πέθανε από ανακοπή καρδιάς χτες σε ηλικία 80 ετών ο Claude Chabrol, δημιουργός ελεύθερος, απρεπής, ιδεολόγος και λαλίστατος σύμφωνα με τον Christophe Girard, ότι πιο ανώτατο επίσημο είχε η πόλη του Παρισιού για να το ανακοινώσει. Η εξέταση DNA που θα αποδείκνυε ποιος ήταν ο πραγματικός πατέρας της nouvelle vague δεν έγινε ποτέ, και είναι ακόμα πιο αμφίβολο αν ο συν-συγγραφέας (μαζί με τον Rohmer) του Hitchcock θα διεκδικούσε καν τη πατρότητα πια, δεδομένα η πορεία του τον έφερε μακριά μέχρι παρεξηγήσεως από το κύμα, στη δημιουργία δικιάς του υπογραφής, κοντά σε αυτή του Sir Alfred που θαύμαζε σε βαθμό να κουτουλάει σε συντριβάνια μετά τις συναντήσεις τους.

Πίσω από τις αγωνιώδεις σεκάνς που κοσμούν την φιλμογραφία του Claude Chabrol άκουγες πάντα το σαρκαστικό γέλιο ενός παρατηρητή που, με τη σειρά του, πίσω από τους μηχανισμούς των φρικτών φονικών παρατηρούσε καγχάζοντας μια κοινωνία τόσο ηλίθια που καμία δύναμη στον κόσμο δεν θα μπορούσε να την κατατροπώσει. Ο Chabrol έπιασε κι αυτός το νήμα της αρχαίας τραγωδίας, μόνο που αντικατέστησε το υπαρξιακό της βάθος με την τραγωδία του μικροαστισμού – που ως γνωστόν, έχει βάθος δαχτυλήθρας. Γι' αυτό είναι θλιβερή και ξεκαρδιστική μαζί. Και γι' αυτό θα μας λείψει πολύ, κι ας αφήνει πίσω του ένα μεγάλο έργο. Γιατί λίγοι σκηνοθέτες μέχρι σήμερα είχαν αυτή την διορατικότητα και, ακόμη λιγότεροι την συνδύασαν με τέτοια βαθιά γνώση της κινηματογραφικής τεχνικής. Από το σασπένς του Να Πεθάνει Το Κτήνος (1969) μέχρι το βάρβαρο ξέσπασμα της Τελετής (1995), ο Chabrol έκοψε την ανάσα σε πολλούς, και έθεσε αιχμηρά ερωτήματα σε ακόμη περισσότερους. Τον θυμάμαι σε ένα ντοκιμαντέρ για το Monsieur Verdoux (1947) του Chaplin (ο Chabrol είχε επίσης γυρίσει μια ταινία για τον κατά συρροή δολοφόνο Henri Désiré Landru), να χαμογελά σαν έφηβος περιγράφοντας τα traveling που τον γοήτευσαν περισσότερο, αλλά και τον βαθύ, σκατόψυχο κυνισμό της. Έδειχνε να έχει πλήρη αντίληψη της ταινίας σε κάθε επίπεδο, και ο λόγος του σε μάγευε.

Λογικό, ο άνθρωπος ήταν σπουδαγμένος. Παράτησε την ιατρική για να ιδρύσει τα Cahiers du Cinéma, μαζί με τους Truffaut, Godard, Rohmer και Rivette, η πρώτη του ταινία, ο Ωραίος Σέργιος (1958), αποτελεί και την πρώτη του κινήματος της Nouvelle Vague. Χρηματοδότησε ταινίες του Rivette, βοήθησε τον Truffaut και τον Godard στα πρώτα τους βήματα. Αλλά ο Chabrol είχε και αγάπες για πιο παραδοσιακά πράγματα. Ή έβλεπε σε αυτά την πραγματική τους αξία. Πρώτος αυτός, το 1957, καταπιάστηκε ως θεωρητικός με το σινεμά του Hitchcock, δημοσιεύοντας μια μελέτη πάνω στο έργο του, σε μια εποχή που κανείς δεν το έπαιρνε στα σοβαρά. Και σιγά-σιγά, οι ασκήσεις σασπένς έκαναν ολοένα και πιο συχνά την εμφάνιση τους στο δικό του έργο. Άλλωστε ήταν παραγωγικότατος: 63 ταινίες συμπεριλαμβάνει η φιλμογραφία του, χώρια τις τηλεοπτικές του δουλειές. Όχι όλες τους καλές. Ο ίδιος μάλιστα πίστευε πως μία από αυτές, το Folies Bourgeoises (1976) με τον Bruce Dern είναι η "δεύτερη χειρότερη στην ιστορία του σινεμά". Ποτέ όμως δεν σταμάτησε να δουλεύει. Και τα διαμάντια της καριέρας του, πολλά – πιάνουν και τον 21ο αιώνα: το παγερά νεκρικό Merci pour le Chocolat (2000) το αποδεικνύει. Οι Αμερικάνοι ακόμη τον μελετούν: το Unfaithful (2002) του Adrian Lyne αποτελεί ριμέικ της σαμπρολικής Άπιστης Γυναίκας του 1969, μόνο που το αμφίσημο και μάλλον τρυφερό φινάλε του πρώτου ελάχιστη σχέση έχει με αυτό του πρωτότυπου. Και όταν ήθελε να παίξει λογοτεχνικά, (όπως στην Madame Bovary (1991) του) το έκανε πάντα με βαθιά γνώση του πρωτότυπου, αλλά και σαφήνεια στην εικονική του μετάφραση.

Χωρίς να έχει μαζέψει καλές ανεπίσημες αντιδράσεις, το Hereafter (2010), η καινούρια δουλειά του Clint Eastwood που καταπιάνεται αλαφρά με το υπερπέραν προφανώς, κάνει παγκόσμια πρεμιέρα απόψε στο Toronto. Σε σενάριο Peter Morgan, η ταινία αποτελείται από τρεις ιστορίες, παράλληλες αλλά κοινωνικά και οικονομικά διαφορετικές, μιας Γαλλίδας ρεπόρτερ που γίνεται μάρτυρας σε τσουνάμι, ενός Αμερικανού εργάτη που επικοινωνεί με νεκρούς, και δυο δίδυμων παιδιών που ζουν με τη ναρκομανή μάνα τους στην Αγγλία.

Στο πιο πολύβουο φεστιβάλ του πλανήτη, η ιστορία των ημερών είναι πως μαζί με την επιστροφή της παγκόσμιας παραγωγής επανήρθαν δριμύτερα και τα αστεροφορτωμένα πάρτι, με αποτέλεσμα ξέφρενους περίπλοκους χορούς παρευρισκομένων και ενδιαφερομένων. Σε τέτοιο περιβάλλον ο γερο Clint δεν ευδοκιμεί ακριβώς φυσικά, έχει να πατήσει από το White Hunter Black Heart (1990) apparently, προτιμάει με συνέπεια τη Νέα Υόρκη, όταν δε πάει βαρκάδα στις Κάνες για να συντηρεί το, δίκαιο, υπερ-auteur-ικό προφίλ του στις, κάπως, πολιτισμένες Ευρώπες. Αλλά το Hereafter μάλλον αποτελεί σημαντική επένδυση για τη Warner και σίγουρα θα κοντραριστεί στα ταμεία με.. Paranormal Activity 2 (2010) και SAW 3D (2010), οπότε ο κάτοχος του πιο πρόωρου τιμητικού Oscar® ever, περιφέρεται σαν υποδειγματικός επαγγελματίας στη καναδική μεγαλούπολη, δίπλα σε hipsters χωρίς ακριβώς υπομονή για παλιομοδίτικη ηθική. Συνοπτικά, η Warner είχε κανονίσει μια και μόνη και επίσημη προβολή στο καναδικό φεστιβάλ, τελικά πρόσθεσε ακόμα μια για δημοσιογράφους αλλά με embargo στις δημοσιεύσεις μέχρι την πρεμιέρα, embargo που προέκυψε υποθέτεις από σκεπτικό ότι οι διαδιχτυακές αντιδράσεις μετά το trailer ήταν ανάμικτες και θα χρειάζονταν ευρύτερο και ενήλικο κοινό να εξισορροπήσει τις όποιες γνώμες κριτικών και geeks. Ανεξάρτητα με την αίσθηση που δίνει η συγκεκριμένη παραγωγή, η πολιτική του studio δε γίνεται αυτόματα κομπιναδόρικη, ο Eastwood έχει μια συνέπεια στη παρουσία στα βραβεία όση και στη δουλειά του, όμως ταινίες σα το Gran Torino (2008) ήταν μόνο στην Ευρώπη αφορμή για να του δίνεις και τους Φοίνικες των Φοινίκων, στη γη των καουμπόηδων αντιμετωπίστηκαν περισσότερο σα φτηνός εμπορικός συναισθηματισμός και τέτοια μαχαίρια είχαν ήδη βγει και για το Πεπρωμένο. Τώρα βέβαια ο Peter Morgan είναι εξίσου συνεπής αντιπάθεια των Μαζών για τις σοβαροφανείς παρλαπίπες του, οπότε είναι ανησυχητικό ότι ο Eastwood βρήκε το σενάριό του τόσο ευφυές που αποφάσισε αμέσως να το γυρίσει. Παρολαυτά, αν υπάρχει κανένας άνθρωπος που να μπορεί να σκηνοθετήσει βάθος στους χάρτινους μπόμπους του Βρετανού τότε βρέθηκε ο κατάλληλος, και ο Matt Damon τουλάχιστο από το cast, έχει δώσει πετυχημένα εξετάσεις, στο Invictus (2009), στο να δίνει ανεπαίσθητα εσωτερική ζωή και παρελθόν σε χαρακτήρες που αγχώνονται κάπως να την εκφράσουν (ή δεν έχουν καν, κατ' επέκταση).

Στο Hereafter ο Eastwood είχε και τη πρώτη του ουσιαστική επαφή με ψηφιακά εφέ, με σκηνές που το αποτέλεσμά τους εξαρτάται κυρίως από "κάτι τύπους που δουλεύουν κάπου τα κομπιούτερ τους", πιο φανερά στα νερά που καταπίνουν τις πισίνες και τους δρόμους στο trailer, αφού αυτό σου έχει κολλήσει προηγουμένως αρκετές άλλες σκηνές προσπαθώντας να πιάσει κάνα περίφημο συναισθηματικό τόξο σου. Στη πραγματικότητα, πριν από μια σειρά από μουντές ως δακρύβρεχτες βινιέτες, το σενάριο του Morgan περιγράφει ακριβώς αυτό το τεράστιο ωστικό κύμα που χτυπάει πόλη στον Ειρηνικό (και αλλάζει ας πούμε τη ζωή της Cécile de France), μια σκηνή κράχτη που φαντάζεσαι κίνησε αρκετά το ενδιαφέρον του Steven Spielberg για να αγοράσει το 2008 ολόκληρο το γραπτό, παρόλο που κυκλοφορούν πολλά να εξερευνούν αν όχι τιποτάλλο πιο κοφτά τα ίδια θέματα, το "τι συμβαίνει αφού πεθάνουμε" που κίνησε το ενδιαφέρον και του Clint στη συνέχεια. Στο τσουνάμι, μαζί με τις μυστήριες, αιθέριες ψηφιακές περιοχές που χρειάζονταν να κινηματογραφήσει, μπορείς να δεις κάποια κίνητρα πέρα από τις μεταθανάτιες ανησυχίες στη δουλειά του σκηνοθέτη, και όπως και να 'χει, και όπως προειδοποιούν και οι LA Times, μη περιμένεις να δεις πυροτεχνήματα στο τέλος (ο Spielberg είχε στη πραγματικότητα βάλει να τα προσθέσουν, αλλά η αρχική κατάληξη αποκαταστάθηκε κάπου στο πέρασμα της παραγωγής από τη Dreamworks στη Warner), περίμενε εμπειρία που μπορεί και να σου μείνει και μετά τα credits.